Tarih, bilhassa insan ilişkilerinde geçmiş olayların incelenmesidir. Geçmişi tekrar yapılandırmak için muhtelif birincil ve tali kaynakları kullanan bilimsel nitelikli bir disiplindir. Tarihçiler, metinsel çözümleme, arkeoloji ve sözlü tarih dahil olmak suretiyle bu kaynakları çözümleme etmek için muhtelif yöntemler kullanırlar.
Tarihsel miras, bir ferdin, olayın yahut fikrin dünya üstündeki kalıcı tesirini anlatım eder. Miraslar pozitif yahut negatif olabilir ve geçmiş ile alakalı düşünme şeklimiz üstünde derin bir etkiye haiz olabilirler.
Tarihsel miraslara birtakım örnekler şunlardır:
- Batı uygarlığı üstünde kalıcı bir tesir bırakan Roma İmparatorluğu'nun mirası.
- Hayattaki öteki devrimlere esin kaynağı olan Amerikan Devrimi'nin mirası.
- Önyargı ve nefretin tehlikeleri hikayesinde daha çok farkındalık yaratılmasına neden olan Holokost'un mirası.
Zamanı miraslar muhtelif şekillerde incelenebilir. Bir yol, muayyen bir olayın yahut ferdin tarihin seyri üstündeki tesirini incelemektir. Başka bir yol, muayyen bir olayın yahut ferdin zamanla iyi mi hatırlandığını ve tekrar yorumlandığını incelemektir.
Zamanı miraslar geçmişi anlamamızın mühim bir parçasıdır. Dünyanın zamanla iyi mi değiştiğini anlamamıza destek olurlar ve geçmişin hatalarını tekrarlamaktan kaçınmamıza destek olabilirler.
| Hususiyet | Tarif |
|---|---|
| Tarih | Geçmişin incelenmesi |
| Miras | Bir şeyin kalıcı tesiri |
| şaşkınlık | Şaşırtıcı yahut etkisi altına alan bir şey |
| Zamansızlık | Dönemin etkilemediği bir şey |
| Töre | Nesilden nesile aktarılan bir töre yahut itikat |
II. Tarihsel Miras
Tarihsel miras, geçmiş olayların ve bireylerin günümüze olan kalıcı tesirini anlatım eder. Kültürümüzün, kurumlarımızın ve değerlerimizin geçmişteki vakalar tarafınca iyi mi şekillendirildiğine bakılarak görülebilir. Sözgelişi, Amerikan Devrimi'nin mirası, Amerikan camiasının örgütlenme biçiminde ve haiz olduğu değerlerde hala belirgindir.
Tarihsel miras, geçmiş vakaları anımsama ve anma biçimimizde de görülebilir. Sözgelişi, Gettysburg Muharebesi'nin senelik anma töreni, o harp esnasında meydana getirilen fedakarlıkları hatırlamanın ve onurlandırmanın bir yoludur.
Zamanı miras, geçmişi ve onun günümüze olan tesirini anlamamızın mühim bir parçasıdır. Bugün olduğumuz yere iyi mi geldiğimizi anlamamıza ve gelecek ile alakalı bilgili kararlar almamıza destek olabilir.
III. Ortaçağ Zamanı
Orta Asır, geleneksel olarak 5. yüzyıldan 15. yüzyıla kadar olan yılları kapsayan bir Avrupa zamanı zamanıdır. Çoğu zaman üç alt döneme ayrılır: Erken Orta Asır (ortalama 500-1000), Yüksek Orta Asır (ortalama 1000-1300) ve Geç Orta Asır (ortalama 1300-1500). Orta Asır, Batı Roma İmparatorluğu'nun çöküşünü takip etti ve arkasından Rönesans ve Erken Çağdaş devre geldi.
Orta Asır, Avrupa'da büyük bir değişiklik ve çalkantı dönemiydi. Roma İmparatorluğu'nun çöküşü, siyasal istikrarsızlık ve ekonomik gerileme dönemine yol açtı. Sadece Orta Asır, Karolenj İmparatorluğu ve Mukaddes Roma İmparatorluğu şeklinde yeni krallıkların ve imparatorlukların yükselişine de şahit oldu.
Orta Asır bununla beraber büyük kültürel ve entelektüel başarıların yaşandığı bir dönemdi. 15. yüzyılda matbaanın geliştirilmesi data ve öğrenmenin hızla yayılmasına yol açtı. Orta Asır bununla beraber bilginin iletilmesinde dirimsel bir rol oynayan üniversitelerin yükselişine de şahit oldu.
Orta Asır, Avrupa tarihinin kompleks ve oldukça yönlü bir dönemiydi. Büyük değişiklik ve çalkantıların yaşandığı bir dönemdi, sadece bununla beraber büyük yaratıcılık ve başarıların da yaşandığı bir dönemdi.
4. Zamanı Miras
Zamanı miras, bir ferdin, olayın yahut nesnenin sonraki nesiller üstündeki kalıcı etkisidir. Pozitif yahut negatif olabilir ve kültürel gelenekler, siyasal sistemler ve toplumsal normlar dahil olmak suretiyle muhtelif şekillerde ortaya çıkabilir.
Tarihsel miraslara birtakım örnekler şunlardır:
- Hukuk, mimarlık ve mühendislikte kalıcı bir miras bırakan Roma İmparatorluğu.
- Klasik eğitime ve kültüre olan ilginin tekrar canlanmasına neden olan Rönesans.
- İnsanların hayat ve emek verme biçimlerini değiştiren Endüstri Devrimi.
- ABD Birleşik Devletleri'nin başat bir millet olarak kurulmasına neden olan Amerikan Devrimi.
Zamanı miraslar, bugün yaşadığımız dünya üstünde derin bir etkiye haiz olabilir. Değerlerimizi, inançlarımızı ve hayat biçimimizi şekillendirebilirler. Ek olarak bir esin kaynağı yahut geçmişin hatalarının bir hatırlatıcısı olabilirler.
Dünyamızı şekillendiren zamanı mirasları anlayarak kendimizi ve tarihteki yerimizi daha iyi anlayabiliriz. Ek olarak geçmişin hatalarından ders çıkarabilir ve gelecekte bu tarz şeyleri tekrarlamaktan kaçınabiliriz.
V. Erken Çağdaş Tarih
Erken Çağdaş Tarih, 15. yüzyıldan 18. yüzyıla kadar olan tarih zamanıdır. Çoğu zaman Orta Asır ile Çağdaş devre içinde bir geçiş süreci olarak görülür.
Erken Çağdaş devre, ulus-devletin yükselişi, Rönesans, Protestan Reformu, Ilmi Inkilap ve Bulgu Çağı şeklinde bir takım mühim gelişmeyle karakterize edilir.
Erken Çağdaş devre büyük değişiklik ve çalkantıların yaşandığı bir devre olmasıyla birlikte, bununla beraber çağıl dünyanın temellerini de attığı bir dönemdir.
Erken Çağdaş son zamanların en mühim adları içinde Leonardo da Vinci, Martin Luther, William Shakespeare ve Isaac Newton yer alır.
Erken Çağdaş devre, incelenmesi büyüleyici bir dönemdir ve çağıl dünyanın kökenlerine dair bir bakış sunar.
VI. Miras
Tarihsel miras, bir ferdin, olayın yahut fikrin sonraki nesiller üstündeki uzun soluklu tesirini anlatım eder. Pozitif yahut negatif olabilir ve kültürel normlar, siyasal kurumlar yahut teknolojik yenilikler şeklinde muhtelif şekillerde kendini izah edebilir.
Tarihsel miraslara mesela Batı uygarlığında kalıcı bir iz bırakan Roma İmparatorluğu; insanların hayat ve emek verme biçimlerini değiştiren Endüstri Devrimi ve öteki uluslara bağımsızlıkları için savaşma ilhamı veren Amerikan Devrimi verilebilir.
Zamanı miraslar hem faydalı bununla birlikte zararı olan olabilir. Bir taraftan, bir devamlılık ve töre duygusu sağlayabilir ve bir topluluğun değerlerini ve inançlarını şekillendirmeye destek olabilir. Öte taraftan, değişik insan grupları geçmişi değişik şekillerde yorumladığı için çatışma ve bölünme deposu da olabilirler.
Dünyamızı hem iyi bununla birlikte fena biçimde şekillendiren zamanı mirasların bilincinde olmak önemlidir. Geçmişi anlayarak, bugünü daha iyi anlayabilir ve gelecek ile alakalı bilgili kararlar alabiliriz.
VII. Çağdaş Tarih
Çağdaş tarih, 19. yüzyılın başından günümüze kadar olan tarih zamanıdır. Çoğu zaman Fransız Devrimi ve Napolyon Savaşları'ndan sonraki devre olarak tanımlanır, sadece birtakım tarihçiler bunun 18. yüzyılın sonlarındaki Endüstri Devrimi ile başladığını savunurlar.
Çağdaş tarih, milliyetçiliğin yükselişi, Endüstri Devrimi, emperyalizmin büyümesi, iki Dünya Savaşı ve Soğuk Cenk şeklinde bir takım mühim gelişmeyle karakterize edilir.
Çağdaş tarih büyük ilerleme ve yeniliklerin olduğu bir devre olmuştur, sadece bununla beraber çatışma ve şiddetin de olduğu bir devre olmuştur. 20. yüzyılda iki dünya savaşı, Soğuk Cenk ve terörizmin yükselişi yaşandı.
Çağdaş dünyanın zorluklarına karşın, bununla beraber büyük ümit ve fırsat zamanlarıdır. 21. asır süratli teknolojik değişiklik zamanlarıdır ve tıp, tahsil ve çevresel sürdürülebilirlik alanlarında büyük ilerleme potansiyeli vardır.
VIII. Modern Tarih
Modern tarih, yakın geçmişin incelenmesidir ve çoğu zaman II. Dünya Savaşı'nın bitiminden bu yana geçen devre olarak tanımlanır. Nispeten yeni bir emek verme alanıdır ve neyi kapsadığına dair üstünde anlaşılmış tek bir tarif yoktur. Birtakım tarihçiler çağıl tarihin 1991'de Soğuk Cenk'ın sona ermesiyle başladığını savunurken, ötekiler 11 Eylül 2001'deki terörist saldırılarla başladığını savunur.
Modern tarih, hala gelişmekte olan ve tam tesiri hemen hemen meçhul vakalarla ilgilenilmiş olduğu için kompleks ve sıkıntılı bir emek verme alanıdır. Sadece, içerisinde yaşadığımız dünyayı ve onu şekillendiren güçleri öğrenmemizi sağlamış olduğu için büyüleyici bir emek verme alanıdır.
Modern tarihin birtakım mühim temaları şunlardır:
- Soğuk Cenk'ın sonu ve küreselleşmenin yükselişi
- 11 Eylül 2001 terör saldırıları ve Teröre Karşı Cenk
- 2008 küresel mali krizi
- Çin ve Hindistan'ın küresel güçler olarak yükselişi
- İklim krizi
Modern tarih hızla değişen bir alandır ve dünyayı anlamamızı şekillendiren yeni vakalar devamlı olarak ortaya çıkmaktadır. Netice olarak, devamlı gelişen ve devamlı olarak yeni araştırmalar üretilen bir alandır.
IX. Tarih yazımı
Tarih yazımı, tarih yazımının incelenmesidir. Tarih yazmak için kullanılan şekilleri, teorileri ve yaklaşımları ve tarihin yazıldığı sosyal ve politik bağlamları kapsar.
Tarihçiler, yazılı belgeler, sözlü tarihler, maddi kültür ve arkeolojik kanıtlar dahil olmak suretiyle zamanı yazmak için muhtelif kaynaklar kullanırlar. Ek olarak, eleştirel düşünme, kaynak eleştirisi ve tarih yazımı dahil olmak suretiyle bu kaynakları çözümleme etmek ve yorumlamak için muhtelif yöntemler kullanırlar.
Tarih yazımı emek vermesi önemlidir bundan dolayı tarihin iyi mi inşa edildiğini ve geçmiş anlayışımızı şekillendirmek için iyi mi kullanıldığını anlamamıza destek sağlar. Ek olarak tarihin politik, toplumsal ve kültürel gündemleri desteklemek yahut meydan okumak için iyi mi kullanılabileceğini anlamamıza da destek sağlar.
Tarih yazımındaki temel kavramlardan bazıları şunlardır:
- Birincil kaynaklar, incelenen olayın meydana geldiği zamanda yaratılmış özgün belgeler yahut eserlerdir.
- İkincil kaynaklar, incelenen olayın arkasından birincil kaynakların yorumlanmasıdır.
- Kaynak eleştirisi, birincil ve tali kaynakların güvenilirliğini ve geçerliliğini değerlendirme sürecidir.
- Tarih yazımı, tarih yazımını inceleyen bilim dalıdır.
- Tarihsel metot, geçmişe dair bir anlatı kurmak için tarihsel kaynakları kullanma sürecidir.
- Tarihsel kuram, tarihçilerin tarihsel kaynakları yorumlama biçimini yönlendiren, tarihin iyi mi işlediğine ilişik bir takım varsayımdır.
Tarih yazımı ile alakalı daha çok data için aşağıdaki kaynaklara bakın:
S1: Tarihsel miras nelerdir?
A1: Tarihsel miras, geçmiş olayların ve fikirlerin günümüze olan kalıcı etkisidir. Pozitif yahut negatif olabilir ve kültürel normlar, siyasal kurumlar ve ekonomik sistemler şeklinde muhtelif şekillerde ortaya çıkabilir.
S2: Tarihsel mirası incelemek niçin önemlidir?
A2: Zamanı mirası incelemek, bugünü ve geleceği anlamamıza destek olabilir. Dünyamızı şekillendiren vakaları ve fikirleri anlayarak, karşılaştığımız zorlukları ve önümüzde yatan fırsatları daha iyi anlayabiliriz.
S3: Tarihsel mirası iyi mi öğrenebiliriz?
A3: Zamanı miras ile alakalı data edinmenin birçok yolu vardır. Tarih ile alakalı kitaplar, makaleler ve denemeler okuyabilirsiniz. Zamanı bölgeleri ve müzeleri ziyaret edebilirsiniz. Zamanı vakalarda yaşamış insanlarla konuşabilirsiniz. Ve zamanı canlandırmalara katılabilirsiniz.
0 Yorum